[NLĐ]-Truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của Trần Thùy Mai bàng bạc buồn nhÆ° sÆ°Æ¡ng khói từng được đạo diá»…n Vinh SÆ¡n Ä‘Æ°a lên màn ảnh cùng tên qua cách kể bảng lảng, trầm lắng của anh và nay được đạo diá»…n Ái NhÆ° kể má»›i hÆ¡n qua vở kịch Hãy khóc Ä‘i em

Khi tiếng khóc uất nghẹn, dồn nén Ä‘au xót nhÆ° bất tận của nhân vật Hạnh (nghệ sÄ© Thanh Thủy Ä‘óng) vỡ òa trong khoảnh khắc chịu Ä‘á»±ng cuối cùng của má»™t trái tim Ä‘ã kiệt cùng sức lá»±c, vở diá»…n kết thúc thì cả khán Ä‘ài cÅ©ng lặng Ä‘i trÆ°á»›c ná»—i Ä‘au của má»™t con người. Nụ cười và nÆ°á»›c mắt của khán giả nhÆ° hòa lẫn vào nhau trên những tràng pháo tay dài dành tặng cho má»™t vở diá»…n tràn đầy những cảm xúc đẹp đến thao thức, nghẹn ngào trong lòng người xem. 

HÆ¡n ná»­a thập niên từ sau lần ra mắt đầu tiên vào năm 2004, vở kịch Hãy khóc Ä‘i em (tác giả Nguyá»…n Thị Minh Ngọc chuyển thể từ truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của nhà văn Trần Thùy Mai, đạo diá»…n: Ái NhÆ°, vừa chính thức công diá»…n trở lại tại Sân khấu Kịch Hoàng Thái Thanh, vào Ä‘êm 29-7) nhÆ° vẫn vẹn nguyên sá»± rung Ä‘á»™ng, thao thức về má»™t thân phận, về tình yêu hy sinh đến tận cùng.

Tình yêu là sá»± hy sinh bất tận

Tình yêu của nhân vật Hạnh dành cho thầy PhÆ°Æ¡ng thì công chúng yêu nghệ thuật đều biết rõ, từ truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng bàng bạc buồn nhÆ° sÆ°Æ¡ng khói đến tác phẩm Ä‘iện ảnh cùng tên qua cách kể bảng lảng, trầm lắng của đạo diá»…n Vinh SÆ¡n. NhÆ°ng câu chuyện này Ä‘ã được thể hiện khác hÆ¡n qua vở kịch Hãy khóc Ä‘i em.
Cảnh trong vở Hãy khóc Ä‘i em Thầy PhÆ°Æ¡ng của Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng Ä‘ã không còn sá»± Ä‘Ä©nh đạc của má»™t hiệu trưởng mà trở thành má»™t chủ nhiệm hợp tác xã đầy toan tính trong Hãy khóc Ä‘i em. Việc có con vá»›i người khác cÅ©ng không Ä‘Æ¡n thuần phải chấp thuận theo sá»± hy sinh van nài của Hạnh mà là má»™t sá»± cố ý sắp đặt, từng bÆ°á»›c đẩy Hạnh vào bi kịch, ân Ä‘oạn nghÄ©a tuyệt để được cả lợi, danh. Hạnh làm tất cả những gì có thể để người chồng cô má»™t má»±c yêu kính, tôn thờ được hạnh phúc, bình an nhÆ°ng chính Hạnh không ngờ rằng tất cả những Ä‘iều Ä‘ó chỉ là những rào cản khắc nghiệt Ä‘ánh bật cô ra khỏi PhÆ°Æ¡ng. Hạnh không biết tình yêu và sá»± hy sinh vô Ä‘iều kiện ấy lại biến cô thành má»™t con cờ trong sá»± lợi dụng, lừa dối tàn nhẫn của chồng.

Vậy mà Hạnh vẫn tha thứ, vẫn yêu, vẫn vắt kiệt mình cho tình yêu nhÆ° thể Ä‘ó là lẽ sống. NhÆ°ng Ä‘iều duy nhất Hạnh có thể làm cho PhÆ°Æ¡ng và cÅ©ng là giải thoát cho chính mình là sá»± câm lặng đến ngÆ¡ ngác. Hạnh chối bỏ sá»± thật, chạy bời bời trong dông bão tâm can, hoang hoải tá»± Ä‘Æ°a mình vào má»™ng mị, cố Ä‘i qua cái sá»± thật khốc liệt đủ sức hủy diệt, giết chết linh hồn mình. Hạnh yêu chồng qua hình hài của người rÆ¡m, lặng lẽ trốn vào góc cá»­a chỉ để được nhìn thấy con chồng, chỉ để biết người Hạnh yêu Ä‘ang hạnh phúc trong vòng tay người khác… Hạnh không dám đối diện vá»›i sá»± thật rằng: “Ngôi nhà là của PhÆ°Æ¡ng, PhÆ°Æ¡ng là của Thắm, con chim là của bầu trời, người rÆ¡m là của cánh đồng” và không có cái gì là của Hạnh, cả thân xác cÅ©ng không còn là của Hạnh - má»™t hình hài Ä‘ã nhÆ° chết rÅ© từ lúc không còn PhÆ°Æ¡ng… Tình yêu của Hạnh là má»™t sá»± hy sinh bất tận, không gì có thể thay đổi được.

Sá»± lan tỏa của sáng tạo

Cùng vá»›i sá»± lan tỏa của truyện ngắn và tác phẩm Ä‘iện ảnh, vở kịch Hãy khóc Ä‘i em vá»›i những sáng tạo riêng của người chuyển thể và đạo diá»…n Ä‘ã đủ chứng tỏ được sức sống rất riêng.

Nếu nhÆ° Hạnh của truyện ngắn bÆ°á»›c qua bến mê vá»›i người chồng và đứa con thỉnh từ “cõi trên”, Hạnh của phim thêm má»™t khúc chênh vênh lặng lẽ khi “tìm kiếm mảnh vườn cho riêng ta - nÆ¡i chỉ có anh cùng em và cây cỏ… Xa cách cuá»™c đời…”, sống nâng niu từng hạt nÆ°á»›c mong manh nhÆ° hạnh phúc, thì Hạnh trên sân khấu kịch Ä‘ã tìm được má»™t bến về an nhiên hÆ¡n. Đạo diá»…n Ái NhÆ° Ä‘ã chọn lọc những chi tiết rất đắt, gầy dá»±ng thêm nhân vật, thậm chí thẳng tay thả những cay nghiệt, phÅ© phàng để lá»™t tả đến tận cùng ná»—i Ä‘au, đẩy má»™t số phận đến bi kịch tưởng chừng không lối thoát. Rồi cuối cùng cÅ©ng chính đạo diá»…n Ä‘ã cho nhân vật má»™t bàn tay níu vào để được “sinh ra đời má»™t kiếp nữa”.

Cuá»™c đời vẫn còn có tình yêu nối dài qua thăng trầm thời gian, Ä‘i qua sông cạn Ä‘á mòn. Sá»± xuất hiện của nhân vật HÆ°á»›ng (NSƯT Thành Há»™i) nhÆ° má»™t chiếc cầu bắc qua Ä‘au thÆ°Æ¡ng của Hạnh. HÆ°á»›ng - người bạn thanh mai trúc mã, tình yêu sắt son vẫn Ä‘i dọc cuá»™c đời - Ä‘ã trở thành Ä‘iểm tá»±a yêu thÆ°Æ¡ng của tình thâm cho Hạnh níu vào. Má»™t kết thúc nhân hậu, sâu sắc đầy ý nghÄ©a đủ làm cho trái tim người xem dịu lại, sau má»™t quãng dài Ä‘i cùng các nhân vật trong những cay đắng, xót xa.

Hạnh của truyện và phim chai mòn chịu Ä‘á»±ng, ngÆ¡ ngác trăm năm. NhÆ°ng Hạnh của sân khấu Ä‘ã được khóc - dù chỉ má»™t lần. Khóc để biết phải chấp nhận sá»± thật, phải gồng lên mà sống cho mình và Ä‘ón nhận yêu thÆ°Æ¡ng xung quanh. Khóc má»™t lần để dòng nÆ°á»›c mắt bay trong trời, chỉ có nhÆ° thế trái tim má»›i đủ kiên cường khép lại ná»—i Ä‘au Ä‘ã chạm vào tận cùng, mãi mãi…

Ngoài nghệ sÄ© Thành Há»™i và Thanh Thủy, bản dá»±ng má»›i vở Hãy khóc Ä‘i em có sá»± tham gia của đạo diá»…n Ái NhÆ°, diá»…n viên Hồng Ánh, Quang Thảo và Nguyá»…n Long.  Trở thành người vợ bé vô tâm, hời hợt, Hồng Ánh -  Hạnh của phim Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng  - Ä‘ã thể hiện “Ä‘úng chất” của nhân vật Thắm. Đây cÅ©ng là má»™t vai diá»…n để lại nhiều tiếng cười cho khán giả, cùng vá»›i sá»± tung hứng của đạo diá»…n Ái NhÆ° trong vai “bà Thu nhiều chuyện”.

Điều Ä‘áng tiếc nhất của vở kịch chính là có những cảnh “sáng tạo” Ä‘ùa cợt kéo dài giữa PhÆ°Æ¡ng và Thắm, cÅ©ng nhÆ° kiểu Ä‘ùa hÆ¡i quá lố của nhân vật do diá»…n viên Nguyá»…n Long thể hiện. Dù những tiếng cười Ä‘ó góp phần lá»™t trần bá»™ mặt thật của PhÆ°Æ¡ng, bá»™c lá»™ rõ bản tính của má»™t con người nhÆ°ng “sá»­ dụng quá liều” vô tình có thể làm lạc dòng cảm xúc vở diá»…n.

Bài và ảnh: TIỂU QUYÊN

(Theo Nguoi Lao Dong)