“Tôi không cố nhủ mình phải diá»…n đạt nhÆ° anh Lá»™c hay cười tốt bằng anh Há»™i. Tôi học hỏi. Bởi những khán giả thá»±c sá»± yêu sân khấu, yêu Hãy khóc Ä‘i em chắc sẽ không đến thưởng thức vở kịch chỉ vì họ muốn xem thằng Quang Thảo diá»…n có ra trò gì hay không…”.

Gặp Quang Thảo vào má»™t buổi chiều mÆ°a tháng bảy, thời Ä‘iểm mà vở kịch Hãy khóc Ä‘i em được đạo diá»…n Ái NhÆ° dá»±ng lại Ä‘ang lên sàn tập. Quang Thảo gần nhÆ° bị tắt tiếng. Chàng diá»…n viên gốc Bến Tre không giấu được sá»± căng thẳng vÆ°Æ¡ng trên khuôn mặt chất phác của má»™t người còn non tuổi nghề. Phải, làm sao mà không áp lá»±c khi hãy khóc Ä‘i em Ä‘ã gây tiếng vang quá lá»›n trên sân khấu kịch IDECAF năm nào, và vai PhÆ°Æ¡ng mà anh đảm trách lại từng được NSƯT Thành Lá»™c lá»™t tả hết sức thành công.

Có lẽ, ba vai diá»…n: Hết (Ná»­a đời ngÆ¡ ngác), thầy đồ (Bàn tay của trời) và Thuận (Không cần Ä‘àn ông) ít nhiều Ä‘ã giúp Quang Thảo ghi Ä‘iểm vá»›i khán giả trên sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh. NhÆ°ng, Ä‘ó là chuyện trÆ°á»›c khi cái tên Quang Thảo được đặt ngang bên cạnh dàn diá»…n viên gạo cá»™i nhÆ°: NSƯT Thành Há»™i, Thanh Thủy, Ái NhÆ°… Liệu những cảnh diá»…n tay Ä‘ôi giữa anh và Thành Há»™i có làm khán giả chạnh lòng mà nhá»› đến… Thành Lá»™c? Hay người ta rồi sẽ dá»… dàng tiếp nhận Quang Thảo nhÆ° má»™t cÆ¡n gió má»›i đầy tiềm năng về diá»…n xuất. Những câu hỏi Ä‘ó vừa là Ä‘òn gánh đặt trên vai ê-kíp bản dá»±ng má»›i, vừa là thứ thần dược thôi thúc chàng trai trẻ có duyên chạm ngõ sân khấu thêm ná»— lá»±c không ngừng. Cái khoảnh khắc vui sÆ°á»›ng khi được chị Ái NhÆ° mở lời mời vào vai PhÆ°Æ¡ng vẫn còn đọng nguyên trên Ä‘ôi mắt Quang Thảo: “Khoan hãy xét về tài năng, theo tôi, trong nghiệp diá»…n, may mắn chiếm trên 50%. Nhiều người loay hoay cả đời vẫn chÆ°a tìm được cho mình má»™t cÆ¡ há»™i để Ä‘á»™t phá”. Đối vá»›i Quang Thảo, vai PhÆ°Æ¡ng thá»±c sá»± là má»™t cÆ¡ há»™i lá»›n mà không phải ai cÅ©ng có đủ may mắn nhận được. Đơn cá»­ nhÆ° chuyện Quang Thảo Ä‘ã Ä‘óng dấu ấn vào nhận thức của khán giả bằng ba vai diá»…n tuy có sắc thái khác nhau nhÆ°ng tính cách nhân vật lại khá Ä‘Æ¡n giản, nên dù muốn, anh cÅ©ng khó lòng thể hiện được hết khả năng sáng tạo.

Những nghi ngờ từ phía khán giả hoàn toàn có cÆ¡ sở khi chính Quang Thảo cÅ©ng thừa nhận, mình chỉ là sá»± lá»±a chọn thứ hai cho vai diá»…n Ä‘òi hỏi phải Ä‘ào sâu ná»™i tâm phức tạp này. Đôi mắt hiền lành ấy vẫn giữ được tia long lanh khi kể lại cuá»™c Ä‘iện thoại của Ái NhÆ°: “Thảo nè, em có tá»± ái không khi chị mời em vào vai PhÆ°Æ¡ng thay cho (má»™t diá»…n viên Ä‘àn anh) vì anh ấy bận chuyện gia Ä‘ình?”. Quang Thảo khẳng định mình không phải kiểu người dá»… hão bởi ánh Ä‘èn vàng. Anh luôn ý thức được hai chữ “cÆ¡ há»™i”, và giống vá»›i nhận định của Ái NhÆ°, Quang Thảo rất say nghề, sá»± say nghề của má»™t diá»…n viên tay ngang chÆ°a từng học qua bất kỳ trường lá»›p nào. Và ngôi nhà sân khấu là Ä‘iểm đến của cả má»™t hành trình tuổi trẻ của Quang Thảo, từ họa viên kiến trúc, nhiếp ảnh gia cho đến lúc tập tành viết kịch bản.

“Làm sao để thoát khỏi cái bóng của Thành Lá»™c, người Ä‘ã thể hiện quá xuất sắc vai PhÆ°Æ¡ng, má»™t “con Ä‘iếm trí thức” vá»›i ná»™i tâm vô cùng phức tạp?”. Có đến hàng trăm câu hỏi tÆ°Æ¡ng tá»± gá»­i về Hoàng Thái Thanh. Quang Thảo, bằng giọng trầm thản nhiên nói “Tôi không cố thoát ra cái bóng của anh Lá»™c, tại sao phải đặt nặng chuyện Ä‘ó khi mà tôi không hề mong khán giả đến vá»›i Hãy khóc Ä‘i em bản má»›i này chỉ vá»›i tâm trạng muốn xem Quang Thảo diá»…n lại má»™t vai diá»…n của Thành Lá»™c nhÆ° thế nào”. Để cởi bỏ được những áp lá»±c tất yếu, Quang Thảo tìm đọc nhiều lần truyện Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng, xem phim, xem lại kịch… và Ä‘iều quan trọng là, anh quyết định mình phải diá»…n bằng chính cảm nhận của bản thân. Quang Thảo thu về cảm xúc gì, cùng vá»›i những bài học được tiếp cận, anh sẽ diá»…n y nhÆ° thế. Anh không ngừng nhắc đến NSƯT Thành Há»™i, người thầy trên sân khấu và cả trong cuá»™c sống mình: “Tôi hay bị hụt hÆ¡i khi diá»…n cảnh PhÆ°Æ¡ng cười, vì mọi thứ trên sân khấu thường over (lố) hÆ¡n so vá»›i thá»±c tế. Những lúc nhÆ° vậy, nghệ sÄ© Thành Há»™i lại tận tâm dạy cho tôi cách khắc phục”.

TRÒ CHÆ I CỦA ĐỜI 

Hãy khóc Ä‘i em là vở kịch dá»±a trên truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của nhà văn Trần Thùy Mai. Có thể nói, Ä‘ó là má»™t tấn bi kịch về tình yêu và gian dối.

“Chim là của bầu trời, hình rÆ¡m là của cánh đồng, PhÆ°Æ¡ng là của Thắm, còn tôi, tôi không có gì cả”.

Tình yêu luôn mÆ°u cầu hạnh phúc, nhÆ°ng Ä‘ôi khi, hạnh phúc chỉ là bóng trăng nhòe nhoẹt nÆ¡i Ä‘áy giếng. Là Hạnh, người phụ nữ cao thượng biết hy sinh, vun vén cả đời cho chồng để rồi đến má»™t ngày Hạnh nhận ra, mình bị Ä‘Æ°a đến cung bậc cuối cùng của sá»± lừa dối. Là PhÆ°Æ¡ng, má»™t tri thức nghèo, lịch lãm và kiên nhẫn đạo mạo cho đến phút chót hòng mong đạt được mục Ä‘ích. Là Thắm, cô gái quê ngày nào nhờ biết đẻ mà trở thành mợ hai ăn trắng mặc trÆ¡n. Là HÆ°á»›ng, người Ä‘àn ông lá»— mãng nhÆ°ng chân thành… Những ná»—i Ä‘au đứt khúc mà nhÆ° có Ä‘ôi tay sắp đặt.

Hãy khóc Ä‘i em, xin nÆ°á»›c mắt rÆ¡i để trôi chảy Ä‘i những uẩn ức dồn nén ná»­a đời, để chết và phục sinh…

Khai thác đề tài từ các tác phẩm văn học vẫn là hÆ°á»›ng Ä‘i quen thuá»™c trong sân khấu, nhÆ°ng không phải lúc nào cÅ©ng thành công. Người ta vốn quen nhốt mình vào trí tưởng tượng về má»™t thế giá»›i trên trang giấy. Vì vậy, khi chuyển sang sân khấu, người đạo diá»…n phải khéo léo xá»­ lý tình huống sao cho tinh tế và sống Ä‘á»™ng. Trên thá»±c tế, không ít những vở kịch Ä‘ã tách riêng hÆ¡i thở vá»›i nguyên tác và tìm được má»™t chá»— đứng nhất định trong lòng khán giả. Hãy khóc Ä‘i em của Ái NhÆ° là má»™t trường hợp Ä‘iển hình.

Ngân Vi

Báo Thanh niên tuần san – Số 269 – 22/7/2011