“Chim là của bầu trời, hình rÆ¡m là của cánh đồng, PhÆ°Æ¡ng là của Thắm, còn tôi, tôi không có gì cả”. Đó là lời của Hạnh, người Ä‘àn bà hết má»±c thÆ°Æ¡ng chồng nhÆ°ng cuối cùng nhận lại chỉ là sá»± phản bá»™i. Những giọt nÆ°á»›c mắt thật nhiệm màu. Khóc, Ä‘ôi khi là má»™t sá»± xoa dịu, cảm thông dành cho chính mình. NhÆ°ng vá»›i má»™t ná»—i Ä‘au quá lá»›n, những giọt nÆ°á»›c mắt Ä‘ôi khi chỉ là những tiếng nấc khan…

Bi kịch chồng lên bi kịch

PhÆ°Æ¡ng (Quang Thảo) là chủ nhiệm hợp tác xã Mây Tre Lá, được xem là má»™t hình tượng về sá»± mẫu má»±c. PhÆ°Æ¡ng có những nguyên tắc của riêng mình và Hạnh (Thanh Thủy) là người vợ hết má»±c tuân theo. NhÆ°ng họ lại không có con, nên Hạnh tìm mọi cách để thuyết phục chồng mình quan hệ vá»›i Thắm (Hồng Ánh) – má»™t cô gái quê cùng làng để sá»›m có con nối dõi. Trong đầu Hạnh lúc ấy chỉ có những hình ảnh về má»™t tÆ°Æ¡ng lai hạnh phúc bên cạnh chồng và con, sau khi “bù đắp” cho Thắm má»™t số tiền lá»›n.

NhÆ°ng câu chuyện không dừng ở Ä‘ó, cÅ©ng nhÆ° bao biến đổi chá»±c chờ phía trÆ°á»›c mà không ai có thể lường hết được. Mà chắc cÅ©ng chẳng ai ngờ được bởi sá»± thật thường rất phÅ© phàng và trần trụi má»™t cách Ä‘au thÆ°Æ¡ng. Có còn gì cho Hạnh? Kể cả con bù nhìn bằng rÆ¡m, khoác áo của chồng cÅ©ng không là của Hạnh. Sau những đổ vỡ, sau những Ä‘au thÆ°Æ¡ng, sau má»™t sá»± thật nghiệt ngã được phÆ¡i bày: chẳng còn gì cho Hạnh cả, ngoài khoảng trống bao la trong lòng, ngoài Ä‘ôi mắt thất thần và những giọt nÆ°á»›c mắt rÆ¡i cuối cùng…

Ngoài Hạnh, PhÆ°Æ¡ng và Thắm còn có cô Thu (Ái NhÆ°) – kế toán hợp tác xã, HÆ°á»›ng (nghệ sÄ© Æ°u tú Thành Há»™i) – người Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng yêu Hạnh, cÅ©ng là phó chủ nhiệm hợp tác xã, cùng Bảnh (Nguyá»…n Long) – xã viên. Những con người vá»›i số phận của riêng mình Ä‘ã vô tình nối kết nhau, tạo nên số phận của Hạnh – mà chính Hạnh Ä‘ã không thể nắm hết số phận của mình. Bởi chẳng ai yêu thÆ°Æ¡ng chân thành mà có thể nghÄ© đến việc bị phản bá»™i, bởi Ä‘âu có người nào lường hết mọi bất trắc có thể xảy ra và làm sao có thể tường minh hết giữa trắng Ä‘en, phải trái… Bởi cuá»™c sống là những ngã rẽ Ä‘an xen, chính cả HÆ°á»›ng, Thu Ä‘ã dẫn PhÆ°Æ¡ng đến má»™t con đường khác và số phận của Hạnh cÅ©ng Ä‘i theo má»™t lối rẽ khác.

Không chỉ dừng lại ở bi kịch của má»™t người Ä‘àn bà không thể có con, mà còn là bi kịch của người phụ nữ yêu thÆ°Æ¡ng hết má»±c nhÆ°ng lại bị chính người Ä‘àn ông mình yêu phản bá»™i. Bi kịch chồng trên bi kịch Ä‘ã đẩy vở kịch lên cao trào của Ä‘au thÆ°Æ¡ng, từ Ä‘ó tạo được má»™t cái nhìn nhân văn hÆ¡n, cảm thông hÆ¡n dành cho Hạnh cÅ©ng nhÆ° tất cả phụ nữ nói chung.

Má»™t cảnh trong vở diá»…n (ảnh: Nguyá»…n Á)

ThÆ°Æ¡ng làm sao…

Hãy khóc Ä‘i em (kịch bản: Nguyá»…n Thị Minh Ngọc; đạo diá»…n: Ái NhÆ°) là má»™t vở kịch dá»±a theo truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của nhà văn Trần Thùy Mai. Không phải lần đầu tiên đến vá»›i khán giả, Hãy khóc Ä‘i em được Ái NhÆ° dá»±ng lại tại sân khấu Hoàng Thái Thanh (TP.HCM) Ä‘ã mang má»™t màu sắc má»›i và những cung bậc má»›i, nhÆ°ng khán giả không có cảm giác lạ lẫm và cÅ©ng không có cảm giác cÅ© kỹ Ä‘i vào lối mòn.

Hồng Ánh trÆ°á»›c khi nhận vai Thắm Ä‘ã rất thành công vá»›i Hạnh trong Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng – bá»™ phim của đạo diá»…n Nguyá»…n Vinh SÆ¡n, vai diá»…n Ä‘ã mang lại cho chị giải Nữ diá»…n viên xuất sắc tại Liên hoan phim quốc tế Dubai. Và chị Ä‘ã rất thành công khi diá»…n vai Thắm – vai đối lập vá»›i Hạnh trong Hãy khóc Ä‘i em. Phần đầu của vở diá»…n, Hồng Ánh diá»…n xuất sắc vai Thắm, khi ấy chỉ là cô gái quê Ä‘i đẻ mÆ°á»›n, chân chất và cÅ©ng rất Ä‘áng thÆ°Æ¡ng. Vá»›i Thắm – má»™t cô gái quê, Hồng Ánh gợi khán giả nhá»› đến má»™t Út Lý vô tÆ°, dá»… thÆ°Æ¡ng và Ä‘ôn hậu trong vở Ná»­a đời ngÆ¡ ngác. Phần hai, Hồng Ánh trở nên khác hẳn vá»›i má»™t Thắm có phần lẳng lÆ¡ và Ä‘iêu ngoa, khi trở thành vợ hợp pháp của PhÆ°Æ¡ng. Chỉ tiếc là phần hai chủ yếu khoét sâu vào bi kịch của Hạnh nên Thắm của Hồng Ánh không có nhiều đất diá»…n hÆ¡n để mang lại cho khán giả nhiều bất ngờ hÆ¡n.

Vở kịch sẽ không thể thành công rá»±c rỡ nếu không có sá»± góp mặt của nghệ sÄ© Æ°u tú Thành Há»™i, đảm nhận vai HÆ°á»›ng, má»™t người Ä‘àn ông có phần thô kệch, không có cái đạo mạo của má»™t “ngụy quân tá»­” nhÆ° PhÆ°Æ¡ng, nhÆ°ng lại là má»™t người biết yêu thÆ°Æ¡ng và sống rất ngay thẳng; má»™t bà Thu nhiều chuyện và đầy tham vọng lên chức phó chủ nhiệm của Ái NhÆ°, để những tiếng cười được bật ra trong má»™t vở kịch đầy số phận này.

TrÆ°á»›c khi vở kịch được công diá»…n, nhiều câu hỏi được xoáy vào Quang Thảo bởi vì anh đảm nhận vai PhÆ°Æ¡ng – mà nghệ sÄ© Æ°u tú Thành Lá»™c từng thể hiện rất thành công. Liệu anh có thể diá»…n xuất sắc được nhÆ° Thành Lá»™c và liệu sau vai diá»…n này, cái tên Quang Thảo có được Ä‘ánh bóng hÆ¡n? Khi vở diá»…n được diá»…n ra, những câu hỏi ấy Ä‘ã có lời giải. Quang Thảo Ä‘ã diá»…n rất tròn vai, dù thiếu má»™t chút sắc bén, Ä‘iêu ngoa, giả dối nhÆ° PhÆ°Æ¡ng của Thành Lá»™c.

Hãy khóc Ä‘i em được vẹn tròn hÆ¡n vá»›i những cảnh trí được thiết kế rất đẹp của họa sÄ© Kim B. Lần đầu tiên, trên má»™t sân khấu kịch, nÆ°á»›c thật được chảy ra từ má»™t vòi nÆ°á»›c, không chỉ làm khán giả thích thú mà còn có cảm giác những bi kịch ấy, những con người ấy không chỉ là má»™t vở diá»…n, má»™t vai diá»…n trên sân khấu… để làm được Ä‘iều này, cả ê kíp Ä‘ã vất cả thá»±c hiện từng cảnh trí, từng chi tiết nhỏ của sân khấu cho Ä‘úng vá»›i bản vẽ của họa sÄ© thiết kế. Nhóm thá»±c hiện Đình VÅ© Ä‘ã làm rất tốt Ä‘iều này, để những thăng hoa cảm xúc của nghệ sÄ© được cá»™ng hưởng nhiều hÆ¡n nữa, đến vá»›i khán giả má»™t cách chân thật nhất.

Và má»™t lần nữa, Thanh Thủy Ä‘ã rất thành công vá»›i vai Hạnh – con người có số phận đầy bi kịch. Cứ vá»›i má»—i Ä‘á»™ng tác, lời thoại của chị Ä‘ã dẫn dắt khán giả Ä‘i từ cảm thông này đến cảm thông khác. Rất nhiều khán giả Ä‘ã khóc khi chị - Hạnh trên sân khấu khóc cho số phận của mình. Trong ngày chụp tờ bÆ°á»›m của vở diá»…n, Thanh Thủy Ä‘ã hát vu vÆ¡ mấy câu rằng: “Hãy khóc, hãy khóc Ä‘i em…”. Chỉ là hát vu vÆ¡ thôi sao mà tiếng hát lại thÆ°Æ¡ng đến vậy!

Và Ä‘àn bà, má»›i thÆ°Æ¡ng làm sao…

Đoàn Kim Ngọc

Báo Thế Giá»›i Má»›i – Số 946 – 08/8/2011