Guillaume Faugère sinh ra và tốt nghiệp đạo diá»…n Ä‘iện ảnh tại Pháp, Ä‘ã có hai phim ngắn, nhÆ°ng duyên phận gắn bó anh vá»›i Việt Nam Ä‘ã ba năm nay bằng công việc giảng dạy. Tết này, anh còn xuất hiện trên sân khấu kịch Hoàng Thái Thanh vá»›i vai trò diá»…n viên trong vở Tình duyên thuở trÆ°á»›c. Ngoài chuyện ăn mắm và nói tiếng Việt giỏi, Guillaume còn cho thấy những Ä‘am mê vá»›i sân khấu, đặc biệt là cải lÆ°Æ¡ng…

Guillaume Faugère diá»…n trong Tình duyên thuở trÆ°á»›c.

Xem kịch ở nhiều sân khấu khác nhau của Sài Gòn, anh thấy Ä‘iểm khác biệt cÆ¡ bản nhất của kịch nói Việt Nam so vá»›i ở Pháp là gì?

Kịch ở Pháp rõ những trường phái: cổ Ä‘iển, hiện đại, thể nghiệm… theo từng nhà hát. Đạo diá»…n cÅ©ng làm việc theo trường phái mình chọn theo Ä‘uổi. Còn ở Việt Nam thì tuỳ thuá»™c bản tính của đạo diá»…n mà tạo ra phong cách của vở diá»…n. Rất thú vị là ở Việt Nam bao nhiêu đạo diá»…n là bấy nhiêu phong cách. Vì ở Việt Nam không Ä‘i theo quy luật của thể loại nên có nhiều phong cách hÆ¡n.

Xem kịch ở Việt Nam, tôi thấy loại hình nghệ thuật này đến vá»›i công chúng nhiều hÆ¡n ở Pháp. Dần dần kịch ở Pháp vượt lên truyền hình và những loại hình giải trí khác, biến thành loại hình nghệ thuật cao cấp, không còn phổ biến nữa. Ở Pháp, có vẻ sân khấu đường phố phát triển hÆ¡n, có rất nhiều nhóm kịch Ä‘i biểu diá»…n trên toàn quốc. Còn tác phẩm của các Ä‘oàn lá»›n thì được Ä‘Æ°a ra làm ở những sân vận Ä‘á»™ng lá»›n, nhà hát thuê.

Anh thấy việc Ä‘a phong cách của kịch Việt Nam nhÆ° vậy là có chuyên nghiệp không?

Chuyên nghiệp má»™t cách… Việt Nam. Những người học về kịch ở Pháp khi sang Việt Nam, tìm hiểu kịch Việt Nam, có thể thấy Ä‘ây là sá»± khởi đầu hay không chuyên nghiệp, nhÆ°ng bản thân tôi lại nghÄ©, đằng sau Ä‘iều chúng ta vừa nói là sá»± tìm hiểu và thể hiện rất sâu từ ý tưởng của bản thân má»—i đạo diá»…n.

Sân khấu Sài Gòn có nghèo và lạc hậu không, trong mắt anh?

Sân khấu kịch hiện đại của Việt Nam chỉ má»›i phát triển trong 100 năm trở lại Ä‘ây, không may là trong thời đại tivi, và sau Ä‘ó là internet phát triển – làm cho việc giải trí của người ta bị phân tán. Vừa phát triển vừa thay đổi để phù hợp vá»›i những sở thích khác nhau của người xem thì cÅ©ng khó. Tôi nghÄ© sân khấu của Việt Nam cần thêm thời gian.

Anh thấy tiềm năng nằm ở Ä‘âu?

Ở tất cả những gì mà đất nÆ°á»›c các bạn trải qua, những câu chuyện rất đặc biệt của các bạn. Sân khấu Việt Nam phát triển khi sân khấu của các nÆ°á»›c khác Ä‘ã phát triển rồi, nếu nhÆ° biết cách học hỏi thì sẽ học được những kinh nghiệm hay nhất của họ. Câu chuyện Ä‘ã rất hay, chỉ cần tìm cách thể hiện má»›i.

Qua những vở kịch mà anh Ä‘ã xem và nhiều vở cải lÆ°Æ¡ng nữa, Ä‘iều gì anh chÆ°a hài lòng về kịch Việt Nam?

DÄ© nhiên không phải là tất cả các vở, nhÆ°ng tôi thấy có xu hÆ°á»›ng là kịch chỉ có má»™t tầng nghÄ©a. Người xem chỉ xem câu chuyện được kể và tiếp nhận vở kịch nhÆ° cách nó Ä‘Æ°a đến cho mình. Tôi nghÄ©, cÅ©ng có thể Ä‘iều này liên quan đến trình Ä‘á»™, thị hiếu của người xem.

Anh có định làm nghệ thuật ở Việt Nam, ngoài kịch nói không?

Tôi có má»™t dá»± án mà nhiều người nói là “thôi đừng làm” vì không Ä‘úng nhÆ° những gì họ được biết. Đó là thể hiện má»™t vở cải lÆ°Æ¡ng, bằng góc máy và cách làm hình ảnh của Ä‘iện ảnh.

Anh hiểu và cảm cải lÆ°Æ¡ng thế nào?

Nếu nói hiểu thì hÆ¡i quá, nhÆ°ng tôi cảm nhiều hÆ¡n. Tôi cảm giai Ä‘iệu, sá»± mượt mà trong giai Ä‘iệu và giọng hát. Khi nghe cải lÆ°Æ¡ng, tôi thấy trong đầu mình có rất nhiều hình ảnh nên thÆ¡. NhÆ°ng nói thật vá»›i bạn là khi thấy cải lÆ°Æ¡ng được quay thành phim và phát sóng trên truyền hình hiện nay, tôi thấy chÆ°a xứng Ä‘áng vá»›i vị trí của nó. Tôi không biết là hình ảnh, góc máy Ä‘ang nói lên Ä‘iều gì. Nó hoàn toàn không có ngôn ngữ riêng, không nâng được câu chuyện lên.

Đặc Ä‘iểm cải lÆ°Æ¡ng là loại hình nghệ thuật giao tiếp trá»±c tiếp vá»›i tâm hồn Việt Nam thá»±c sá»±. Dù cho người Việt Nam có hiện đại và hoà nhập vá»›i các thói quen, tính cách, từ các nÆ°á»›c khác nhÆ° thế nào thì vẫn còn má»™t chút gọi là tinh thần của dân tá»™c của các bạn. Và tôi nghÄ© cải lÆ°Æ¡ng lúc nào cÅ©ng chạm được đến phần Ä‘ó.

Cải lÆ°Æ¡ng thuá»™c về không gian mở. Khi nghe cải lÆ°Æ¡ng tôi tưởng tượng ra không gian của đồng ruá»™ng, cây xanh... Tôi muốn xem cải lÆ°Æ¡ng ở những vùng quê, không gian tá»± nhiên, không nhất thiết là trong nhà hát hoành tráng, sang trọng, có sá»± tham gia của quá nhiều công cụ Ä‘iện tá»­... Tôi thích cải lÆ°Æ¡ng dÆ°á»›i dạng gánh hát hÆ¡n.

Anh Ä‘ã chuẩn bị gì cho tết này?

Tết này tôi hÆ¡i bận vì chuẩn bị Ä‘ám cÆ°á»›i, chuyển nhà, tập kịch. Không giống nhÆ° truyền thống của người Việt Nam là tết thì về quê, tết này tôi không phải về quê, mà quê tá»± tá»›i vá»›i tôi.

Anh chọn Việt Nam vì Lam (vợ sắp cÆ°á»›i của Guillaume – con gái hoạ sÄ© thiết kế sân khấu Kim B) hay là chọn Lam vì Việt Nam?

Tôi không chọn cô ấy mà hoàn toàn tá»± nhiên Ä‘i cùng vá»›i nhau. Tôi thấy cô ấy có má»™t góc nào Ä‘ó rất Việt Nam, má»™t góc nào Ä‘ó cô ấy không thuá»™c về đất nÆ°á»›c nào cả.

Tôi quyết định ở lại ngay từ khi má»›i đặt chân đến Việt Nam, nhÆ° Ä‘i vào má»™t bữa tiệc không quen ai cả, rồi quen người rót nÆ°á»›c, nói chuyện vá»›i bạn và tá»± nhiên không rời được. Gặp má»™t người chÆ°a từng biết trÆ°á»›c Ä‘ó và bá»—ng dÆ°ng trở thành bạn tốt là câu chuyện của tôi và Việt Nam.

Đỗ Duy (thực hiện)

(Theo Sgtt)