“Dưỡng bất giáo, phụ chi quá/ Giáo bất nghiêm, sÆ° chi Ä‘oạ/ Tá»­ bất học, phi sở nghi/ Ấu bất học, lão hà vi?/ Ngọc bất trác, bất thành khí/ Nhân bất học, bất tri lý/ Nuôi chẳng dạy, lá»—i của cha/ Dạy chẳng nghiêm, quấy của thầy/ Con chẳng học, phi lẽ nên/ Trẻ chẳng học, già làm gì?/ Ngọc chẳng đẽo, chẳng nên đồ/ Người chẳng học, chẳng biết lẽ”

Câu hát (lời lấy từ Tam tá»± kinh) mở đầu và kết thúc vở kịch cổ trang mang tên Bàn Tay Của Trời vảng mãi bên tai khán giả…

Sân khấu hay cuá»™c đời?

Vá»›i mong muốn “đổi đời", thay đổi “thanh danh” của má»™t dòng họ Ä‘ã ba đời làm nghề ăn cÆ°á»›p, người cha Ä‘ã lập mÆ°u đổi con của má»™t thầy đồ. Con ông ta được vào chốn hiền gia, còn ông nuôi người nối dõi của nạn nhân. Hai mạng người, thêm má»™t thân phận tàn tạ oan uống khi ông ta thá»±c hiện âm mÆ°u này.

Sẽ ra sao, khi đứa con ruá»™t của tên tÆ°á»›ng cÆ°á»›p – được nuôi dạy bởi má»™t thầy đồ đức Ä‘á»™ nhất vùng – trải bao gian khó Ä‘ã được vinh quy bái tổ, trong khi giọt máu của thầy – lá»›n lên trong “vòng tay” của những tên cÆ°á»›p thì Ä‘ang ngày má»™t lún sâu vào con đường đồi truỵ, trở thành má»™t kẻ vô tích sá»±, du côn cÅ©ng khét tiếng nhất vùng? Có thể sẽ thêm nhiều hoàn cảnh trá»› trêu, lắm bi kịch khó lường. NhÆ°ng, “oan oan tÆ°Æ¡ng báo” hiển hiện ngay: Không hay biết có má»™t bí mật Ä‘ang được cất giấu, anh Ä‘ã giết chết em ruá»™t bằng ly rượu mà người cha tạo ra chỉ để dành cho kẻ thù hay kẻ phản bá»™i. Sá»± thật được phÆ¡i bày, cái giá phải trả cho những kẻ giết người cÅ©ng chính là cái chết. Chết là hết! NhÆ°ng những người còn sống sẽ sống ra sao sau cái chết tức tưởi và Ä‘au Ä‘á»›n của người thân? Đó là dÆ° âm của vở diá»…n, là Ä‘iếu phải suy ngẫm ở bên ngoài sân khấu. “Bàn tay của trời” chỉ là má»™t cách giải thích mang tính tâm linh. Không phải ông trời sắp đặt mọi việc, mà kết cục chính là Ä‘ích đến của lối sống.

Ý nghÄ©a Bàn tay của trời không chỉ có thế. Câu chuyện mang màu sắc dân gian ấy còn chứa Ä‘á»±ng má»™t bài học khác của cuá»™c sống – “nhân chi sÆ¡ tính bổn thiện”, chính môi trường sống Ä‘ã tác Ä‘á»™ng đến việc hình thành tính cách của má»—i con người. Mang trong mình “dòng máu tÆ°á»›ng cÆ°á»›p”, nhÆ°ng được sống trong môi trường thanh sạch vá»›i người cha (nuôi) – thầy giáo vừa nghiêm khắc vừa đức Ä‘á»™, được giáo dưỡng đến nÆ¡i đến chốn, nên cậu bé Nhân, dù có lúc cÅ©ng “ngả nghiêng” trÆ°á»›c tiếng thị phi, vẫn trở thành má»™t người tài được ghi danh. Trong khi Ä‘ó, rõ ràng là gen di truyền của má»™t người chữ nghÄ©a “đầy bồ”, Đức vẫn trở thành má»™t kẻ vô học, vô tích sá»± vá»›i lối sống dá»±a dẫm và những hành vi vô lối. Là bởi, cậu từ bé Ä‘ã sống chung vá»›i những kẻ chỉ quen bóc lá»™t, Ä‘àn áp người khác, và giải quyết tất cả mọi việc chỉ bằng tiền.

“Oan oan tÆ°Æ¡ng báo” – kẻ “gieo gió” sẽ “gặt báo”, Ä‘ã Ä‘ành! NhÆ°ng thá»±c tế là vẫn có những người lÆ°Æ¡ng thiện phải gánh má»™t phần cÆ¡n bão do những kẻ bất lÆ°Æ¡ng gây ra. Vì mÆ°u đồ của kẻ bất lÆ°Æ¡ng mà người hiền – ông thầy đồ, không những không làm gì nên tá»™i mà còn là người tâm huyết  vá»›i công việc “nhào nặn” cái tâm, cái đức, cái lá»…, cái nghÄ©a cho những “tờ giấy trắng” – các học trò của mình, vậy mà phải chịu mất mát quá lá»›n – cái chết của người vợ hiền và sá»± sống của má»™t đứa con thiếu nhân cách. Đó phải chăng là “cái giá” mà cuá»™c đời phải trả khi Ä‘ã “nuôi dưỡng” những kẻ bất lÆ°Æ¡ng?

Những vấn đề mà Bàn tay của trời đặt ra – chuyện nhân-lá»…-nghÄ©a trong đời sống, mối tÆ°Æ¡ng quan giữa kiến thức và danh lợi, rồi những tiêu cá»±c trong thi cá»­, quan trường…Ä‘ã là những vấn nạn của xã há»™i từ lâu, nhÆ°ng Ä‘ã qua thập niên đầu của thế ká»· XXI rồi mà tình hình dường nhÆ° vẫn chÆ°a được cải thiện. Đó không chỉ là chuyện trên sân khấu, Ä‘ó là chuyện của cuá»™c đời. Và vì thế, tất cả mọi người đều cần suy ngẫm về nó…

Kịch bản cÅ©, phong cách diá»…n má»›i.

Bàn tay của trời (từ kịch bản Những đứa con oan nghiệt của NSND Doãn Hoàng Giang - không phải lần đầu ra mắt khán giả. NhÆ°ng trên sân khấu Hoàng Thái Thanh, Ä‘ão diá»…n Ái NhÆ° Ä‘ã “làm má»›i” nó bằng má»™t dàn diá»…n viên trẻ, bên cạnh những tên tuổi Ä‘ã làm rạng danh làng kịch Sài Gòn nhÆ° NSƯT Thành Há»™i, Ái NhÆ°, Tuyết Thu, Quang Thảo…, mang đến cho người xem má»™t không khí “nhá»™n” hÆ¡n, vá»›i những màn gây cười…ra nÆ°á»›c mắt.

Má»™t trong những diá»…n viên trẻ lấy được nhiều cảm tình từ khán giả là Quốc Thịnh vào vai Đức – con ruá»™t thầy đồ, được nuôi dưỡng trong nhà tÆ°á»›ng cÆ°á»›p – mặc dù Ä‘ây là má»™t nhân vật phản diện. Quốc Thịnh Ä‘ã lá»™t tả được khá rõ nét tính cách của má»™t tên “tÆ°á»›ng cÆ°á»›p loại hai”. Nói “loại hai” là vì Đức không có cái gan của má»™t tên cÆ°á»›p (hắn vừa không biết võ, lại rất nhát Ä‘òn) nhÆ°ng được hưởng nhung lụa do kẻ cÆ°á»›p Ä‘Æ°a về và cho Ä‘ó là lẽ Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên – hành vi cÆ°á»›p lại của kẻ cÆ°á»›p. Vì lẽ Ä‘ó, Đức luôn phô trÆ°Æ¡ng sức mạnh của tiền bạc mà mình có, qua Ä‘ó “vô tÆ°” bá»™c lá»™ sá»± dốt nát của bản thân. Từng lời nói, từng Ä‘á»™ng tác, cả cái nhÆ°á»›n mắt, nét hoảng hốt của Thịnh trên sân khấu đều thể hiện nét tính cách ấy của Đức.

Các diá»…n viên trẻ khác cÅ©ng đều “vào vai” rất tốt, nhất là các nhân vật cậu thÆ° sinh Nhân (Công Danh Ä‘óng), cô bé Hạnh (Hoàng Vân Anh Ä‘óng) nết na, cô gái tuy nhỏ tuổi đời nhÆ°ng “già” lẳng lÆ¡ và xảo quyệt Đào (Tuyết Mai Ä‘óng)…

Nghệ sÄ© Ái NhÆ° tâm sá»±, quyết định dá»±ng lại Bàn tay của trời trên sân khấu Hoàng Thái Thanh (trÆ°á»›c Ä‘ây chị cÅ©ng từng làm vở này trên sân khấu 5B Võ Văn Tần), chị muốn tạo cÆ¡ há»™i cho lá»›p diá»…n viên trẻ - Ä‘a phần là học trò của chị và NSƯT Thành Há»™i trong Trường Cao đẳng Sân khấu-Điện ảnh Tp.HCM – có cÆ¡ há»™i phát triển nghề. Ngoài ra, ná»™i dung vở kịch nêu ra những vấn đề Ä‘ang là ná»—i nhức nhối trong cuá»™c sống, cÅ©ng là ná»—i niềm “Ä‘au Ä‘áu” trong chị, vì vậy chị muốn góp thêm má»™t tiếng nói cảnh tỉnh toàn xã há»™i.

Vở kịch Bàn tay của trời (“tái xuất” trên sân khấu Hoàng Thái Thanh từ 8/4) là má»™t hình thức giải trí trí thức thích hợp vá»›i tất cả mọi người.

Lịch diá»…n (tháng 5) vở Bàn tay của trời trên sân khấu Hoàng Thái Thanh: Ngày 1/5 (xuất 16giờ), ngày 6/5 (xuất 20giờ), ngày 13/5 (xuất 20giờ), ngày 20/5 (xuất 20giờ), ngày 5/6 (xuất 20giờ). Vé có bán trÆ°á»›c tại 36 Lê Quý Đôn, p.7, q.3, Tp.HCM

(Theo Doanh Nhân Sài Gòn cuối tháng - số 49)