[TT&VH] - Khi Ái NhÆ° dá»±ng lại vở Ä‘ã khá thành công trÆ°á»›c Ä‘ây Hãy khóc Ä‘i em, KB: Nguyá»…n Thị Minh Ngọc, chuyển thể truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của Trần Thùy Mai, má»™t truyện ngắn Ä‘ã được chuyển thể thành phim cùng tên, Ä‘ã gây “sốt” trong đời sống văn hóa và sau Ä‘ó Ä‘oạt giải Cánh diều Bạc 2008.

Nhiều người Ä‘ã hỏi: Còn gì má»›i không ta? Bởi vá»›i người dá»±ng, rồi cả vá»›i người xem, Ä‘ây là việc làm đầy thách thức. Vở kịch vừa công diá»…n tại sân khấu Kịch Hoàng Thái Thanh, TP.HCM cho thấy má»™t Hãy khóc Ä‘i em, má»™t Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng vá»›i những cung bậc cảm xúc khác...

Thay đổi tiết tấu

Năm 2004, Ái NhÆ° Ä‘ã công diá»…n Hãy khóc Ä‘i em tại Kịch IDECAF (TP.HCM), vá»›i sá»± tham dá»± của những nghệ sÄ© rất giỏi nghề là Thành Lá»™c, Thành Há»™i, Thanh Thủy, Mai Hoa, Cát Phượng... NSƯT Thành Lá»™c Ä‘ã khá thành công khi vào vai PhÆ°Æ¡ng, người Ä‘àn ông có bề ngoài đạo mạo, nhÆ°ng bên trong lại đầy mÆ°u mô, đến mức lừa được vợ mình tá»± nguyện đứng ra cÆ°á»›i người tình về làm vợ bé.

Vở diá»…n năm Ä‘ó là sá»± so kè giữa cái láu lỉnh của Thành Lá»™c vá»›i vẻ tÆ°ng tá»­ng của Thành Há»™i (vai HÆ°á»›ng), sá»± khắc khổ của Mai Hoa (Thu) vá»›i nét xuề xòa của Cát Phượng (Thắm)... Tất cả nhÆ° dồn đẩy Hạnh (do Thanh Thủy thủ vai) đến bÆ°á»›c đường cùng, quá tuyệt vọng, nên phải thu mình lại. Có thể thấy, vở bố cục vá»›i tiết tấu xuôi chiều, qua cao trào là kết thúc.

Quang Thảo và Hồng Ánh, hai nhân tố má»›i của vở diá»…n.

Ảnh: Minh Hạ

NhÆ°ng lần này, Ái NhÆ° chia vở diá»…n thành hai tiết tấu riêng biệt, cân đối hÆ¡n. Màn 1 vá»›i nhịp Ä‘iệu trầm buồn, ánh sáng dịu, nhằm khắc họa số phận, sá»± cam chịu của Hạnh. Màn 2 vá»›i nhịp Ä‘iệu sinh Ä‘á»™ng, ánh sáng trắng, nhằm phô bày âm mÆ°u lừa tình của người chồng.

Cách chuyển màn và Ä‘á»™t ngá»™t thay đổi tiết tấu này có thể làm cho người xem trong thoáng chốc không theo kịp, thấy khó chịu. NhÆ°ng khi nhìn lại toàn bá»™ vở diá»…n, kết cấu này là cách hay để đạo diá»…n thay đổi mình sau hai lần dàn dá»±ng, còn người xem thì cảm nhận được sá»± thay đổi sau mấy lần thưởng thức.

Khi chuyển thể kịch bản này, Nguyá»…n Thị Minh Ngọc cÅ©ng mong muốn thay đổi chút xíu cái hÆ°Æ¡ng vị địa phÆ°Æ¡ng đậm đặc trong nguyên tác, muốn gởi vào trong Ä‘ó má»™t tiết tấu nhanh hÆ¡n. Bởi theo chị Minh Ngọc, đời của Hạnh Ä‘ã buồn quá rồi, mình mà chọn tiết tấu quá chậm, dường nhÆ° trêu ngÆ°Æ¡i, người xem sẽ khó chia sẻ.

Cảm thông được tinh thần Ä‘ó, việc thay đổi tiết tấu của Ái NhÆ° là Ä‘iều khá hợp lý. Sá»± hợp lý này còn được Quang Thảo (vai PhÆ°Æ¡ng) tôn tạo, vá»›i gÆ°Æ¡ng mặt buồn và lạnh, anh Ä‘ã diá»…n khá đạt chất dá»­ng dÆ°ng, nghiêm trang giả tạo.

Thay đổi cái kết

Truyện ngắn Trăng nÆ¡i Ä‘áy giếng của Trần Thùy Mai có dung lượng trung bình, khoảng 5.000 chữ, vẽ nên khung cảnh dị biệt của má»™t gia Ä‘ình sống tại Huế, vá»›i cảnh đời éo le, được khắc họa rõ nét.

Do suy sụp tinh thần, cô Hạnh trong truyện của Trần Thùy Mai, cÅ©ng nhÆ° trong phim của Nguyá»…n Vinh SÆ¡n Ä‘ã chọn cách chạy trốn cõi lòng, gởi mình vào thế giá»›i tâm linh riêng, không muốn sẻ chia cùng ai. Trần Thùy Mai chọn cái kết: “Người trong xóm thấy ông PhÆ°Æ¡ng phóng xe ra ngược con ngõ, áo và tóc Æ°á»›t từng vạt nÆ°á»›c trà vàng vàng, mặt bừng bừng lá»­a giận. Hai hôm sau, việc đến tai bà Thu. Bà lắc đầu an ủi: Chị ấy tốt bụng nhÆ°ng lý trí không vững nên tâm nó loạn. TrÆ°á»›c Ä‘ã bày ra chuyện phong kiến cổ hủ, nay lại sinh ra trò mê tín dị Ä‘oan. Thôi thì mặc ý chị ấy, tôi cÅ©ng hết phép.

"Cô Hạnh chẳng quan tâm đến ai, cứ vào ra trong ngôi nhà vắng tanh vá»›i nụ cười mãn nguyện của má»™t người Ä‘àn bà hạnh phúc. Chiều hôm ấy cô thung dung Ä‘i chợ chọn mua vải may chiếc áo dài má»›i để tháng Ba này ngược sông HÆ°Æ¡ng trảy há»™i mùa Xuân”.

Khi nhận ra sá»± thật phÅ© phàng đằng sau sá»± dằn vặt giả vờ của PhÆ°Æ¡ng và sá»± ngu ngÆ¡ giả tạo của Thắm, Hạnh Ä‘ã chết lặng. Trong các phiên bản trÆ°á»›c, Hạnh vì quá yêu mà phát rồ, nên tá»± “kết hôn” vá»›i hình nhân thế mạng, ngày ngày cÆ¡m bÆ°ng nÆ°á»›c rót. Lần này Ái NhÆ° cÅ©ng diá»…n tả ná»—i Ä‘au và tình cảnh Ä‘ó, cÅ©ng cho Hạnh Ä‘i lang thang trên đồng mà gào lên: “Chim là của bầu trời, hình rÆ¡m là của cánh đồng, PhÆ°Æ¡ng là của Thắm, còn tôi, tôi không là của ai cả...”. Thế nhÆ°ng, đạo diá»…n dường nhÆ° muốn Hạnh có má»™t kết cuá»™c nhẹ nhàng hÆ¡n, vì đời cô Ä‘ã quá Ä‘au khổ rồi, nên cho HÆ°á»›ng (Thành Há»™i thủ vai) - vốn yêu Hạnh từ nhỏ - xuất hiện vào phút cuối, sống nhÆ° má»™t người anh để đỡ dần đứa em gái.

CÅ©ng nhÆ° lời ca của Trịnh Công SÆ¡n, được chọn làm ca khúc chủ đề trong vở này, HÆ°á»›ng Ä‘ã khuyên Hạnh: “Hãy khóc Ä‘i em, cuối cuá»™c tình, còn Ä‘âu những mặn nồng”. Và Hạnh khóc, khóc nức nở, nên người xem có thể nhận ra cô sẽ có được bình yên.

Vở diá»…n còn có sá»± tham gia của Hồng Ánh (trong vai Thắm), suất diá»…n kế tiếp vào lúc 16h ngày 7/8 tá»›i Ä‘ây tại kịch Hoàng Thái Thanh (36 Lê Quý Đôn, TP.HCM).

Văn Bảy

(Theo TT&VH)