TT - Vở kịch Ngôi nhà không có Ä‘àn ông của cố tác giả Ngọc Linh viết sau ngày giải phóng miền Nam. Vào những năm 1989-1990, vở diá»…n do đạo diá»…n Hoa Hạ dàn dá»±ng xuất hiện trên sân khấu 5B Võ Văn Tần và ngay lập tức cuốn hút được khán giả, tạo nên những tên tuổi nổi bật trên sân khấu kịch nói lúc bấy giờ nhÆ° Hồng Vân, Hồng Đào...

Tuyết Thu (phải, vai Hạ) và LÆ°Æ¡ng Duyên (vai Xuân) trong vở Không cần Ä‘àn ông - Ảnh: Gia Tiến

Vấn đề về những quan niệm sống của nữ giá»›i được đặt ra thật nóng bỏng. Má»™t ngôi nhà của bà mẹ lạnh lùng, chôn chặt sá»± căm hận Ä‘àn ông nhÆ° má»™t Ä‘ám mây che phủ cuá»™c sống của ba đứa con gái. Xuân ngoan ngoãn khổ hạnh, sống dá»±a vào những gì người mẹ đặt ra. Hạ (Hồng Vân) sẵn sàng lật tung những lề thói áp đặt, liều lÄ©nh và quyết liệt bứt phá bằng chính niềm tin trong sáng của mình.

Còn Thu dám chấp nhận mọi khó khăn để bảo vệ tình yêu. Ngôi nhà luôn chứa Ä‘á»±ng sá»± thù hận của bà mẹ nhÆ° má»™t ngòi nổ mà khán giả Ä‘ã cảm nhận được ngay từ chính không khí xã há»™i và cuá»™c sống lúc bấy giờ.

Gần 20 năm sau, cuá»™c sống Ä‘ã có những thay đổi. Má»™t thế hệ trẻ vÆ°Æ¡n lên Ä‘ã được khẳng định. Đời sống má»—i gia Ä‘ình Ä‘ã bá»›t khó khăn. Cách sống và thái Ä‘á»™ của con người thời mở cá»­a Ä‘ã hòa nhập vá»›i những luồng gió má»›i hay cÅ©ng nhiều và Ä‘á»™c cÅ©ng không ít. Năm 2007, đạo diá»…n Hồng Vân Ä‘ã dá»±ng lại vở Ngôi nhà không có Ä‘àn ông trên sân khấu Phú Nhuận vá»›i lối diá»…n đời hÆ¡n.

Trong bản dá»±ng lần này, bi kịch của sá»± phá vỡ những bức bối về quan niệm, lối sống đỡ gay gắt hÆ¡n, Hồng Vân đẩy vào những va đập của lối sống thời thượng thay vì đẩy cao kịch tính bằng những cao trào xung Ä‘á»™t của những quan niệm. Nhân vật Hạ do Thanh Vân Ä‘óng có phần quậy phá hÆ¡n, ngang ngược hÆ¡n.

Đầu năm 2011, vở diá»…n được sân khấu Hoàng Thái Thanh dá»±ng lại vá»›i tên Không cần Ä‘àn ông vá»›i bối cảnh của xã há»™i hiện đại. Từ “không có” đến “không cần” nhÆ° má»™t thách thức má»›i, bất cần hÆ¡n và tức tưởi hÆ¡n. Xã há»™i hiện tại Ä‘ã có nhiều thay đổi, những kiểu sống ép mình trong hận thù xÆ°a cÅ© Ä‘ã lạc hậu. Nhiều cÆ¡ há»™i Ä‘ã mở cho phái đẹp; sá»± hưởng thụ, cách nhìn về tình yêu và về người Ä‘àn ông của đời mình cÅ©ng Ä‘ã khác xÆ°a. Điều Ä‘ó Ä‘òi hỏi vở dá»±ng lại (lần ba) cÅ©ng phải có cách nhìn từng nhân vật thuyết phục hÆ¡n.

Đáng tiếc, trong Không cần Ä‘àn ông, Xuân thụ Ä‘á»™ng đến ngô nghê, cái vỏ người con ngoan hiền trong cung cấm Ä‘ã trở nên lạc Ä‘iệu, khó tin. Còn Hạ của Tuyết Thu nếu chỉ là má»™t nhân vật quá trá»›n vá»›i lối sống buông thả, bất cần đời sẽ không còn hấp dẫn và lạ lẫm cho người xem của hôm nay nữa. Khán giả cười vì cách phá phách của cô nhiều hÆ¡n là thấy cô bị bức bối trong cái cay nghiệt của bà mẹ.

Cách sống buông thả vá»›i Ä‘àn ông cÅ©ng chÆ°a là má»™t phản ứng mà chỉ là sá»± lá»±a chọn cô thích. Nếu Hạ của những năm 1980-1990 lao ra đời nhÆ° má»™t sá»± bức phá đạp đổ, Hạ của những năm 2000 là quậy phá, bất chấp hậu quả thì Hạ má»›i nhất là sá»± buông thả. Có thể Ä‘ó cÅ©ng là má»™t chọn lá»±a có chủ ý của đạo diá»…n Trần Minh Ngọc.

Và nhÆ° thế, từ Ngôi nhà không có Ä‘àn ông đến Không cần Ä‘àn ông, má»™t vở chính kịch đầy bức xúc về sá»± phá vỡ những rào cản cố hữu để kiếm tìm hạnh phúc Ä‘ã trở thành má»™t vở kịch mang nhiều màu sắc đời thường, Ä‘Æ¡n giản. Điều này có thể bắt nguồn tÆ° những Ä‘iều mà ngày hôm qua là ná»—i bức xúc thì hôm nay nó trở nên bình thường, chỉ Ä‘áng cười, Ä‘áng thÆ°Æ¡ng cảm mà thôi.

Má»™t kịch bản được trình diá»…n qua ba lá»›p nghệ sÄ© cÅ©ng cho người xem những gam màu khác của thời đại. Sá»± cá»™ng hưởng từ cuá»™c sống Ä‘ã làm nên sức sống sàn diá»…n. Điều duy nhất gần nhÆ° không thay đổi là sá»± vị tha và niềm tin vào sá»± vÆ°Æ¡n lên, tá»± hoàn thiện trong má»—i con người được cố tác giả Ngọc Linh gá»­i gắm qua từng nhân vật vẫn còn đấy. Vở diá»…n Ä‘ã trải qua hÆ¡n 20 năm vẫn tạo nên sá»± say mê sáng tạo của các nghệ sÄ© và chính cuá»™c sống Ä‘ã làm cho nó má»›i và không ngừng tiếp diá»…n.

VIỆT NGA

(Theo TTO)